DASHURI PA DASHURI

Shi rrëmbyeshëm bie, puhizë e lehtë fryn, lëviz butësisht ca gjethe që kishin mbetur rastësisht në lis. Puhiza. Qiellin e kishte mbuluar një pëlhurë e errët, që tregonte një natë të verbër, e bashkë me errësirën dyndeshin edhe taborre résh, që lajmëronin prishjen e kohës. Njësoj si koha ishte dhe imazhi im.
Shëtisja në lagjen e brengave, që ma ngushtonin shpirtin. Ishte pra, një mall i përzier me një ndjenjë faji. Shkelmova shpërfillshëm ndjenjat e mia, largova po ashtu dhe lulen time, pa të cilën nuk kisha asnjë ëndërr ku ajo të mos ishte e pranishme... Por ishte aq e ndjeshme ajo, sa vetëm me një prekje, me një fshikje të lehtë, vyshkej menjëherë.
Ishte lulja që lëshoi dhunshëm rrënjë në zemrën time. Ishte rrënjosur aq thellë, sa nuk doja ta humbja kurrë. E vetmja gjë që më nxiste, ishte dashuria me rrahje. Ndonjëherë dashuria është nazemadhe. Njeriu është i detyruar ta dojë atë që duan të tjerët e jo atë që ka dëshirë. Zemra ime gjithmonë do të tetë e tij. Vetëm vdekja mund të na ndajë. Duke u betuar në emër të dashurisë sonë, e pyeta:Ç’thua ti, moj lulja ime ?
- Nëse dikush tenton ta mbytë këtë dashuri, ata me siguri që janë të tjerët. Për ne të dy nuk do të ketë ndarje kurrë. Për mua ti je aq delikate, sa do të më thyeje me aq lehtësi e brishtësi... Kur i hodha sytë, ai ma vodhi zemrën, duke më lënë mu si ajo pema e tharë dhe e zbrazët, vetëm me shiun dhe puhizën.
Iku duke marrë me vete zemrën time, por përgjigja e tij enigmatike ishte: “Unë do të të mbaj në zemër, derisa ajo të ketë rrahjen e fundit. Në zemrën time nuk ka vend për dy dashuri, se edhe nëse futem në folenë e tjetërkujt, duhet ta kem të qartë: ajo nuk do të më përkasë asnjëherë”.
Tunda kokën dhe m'u duk se vetullat m'u ngritën me rreptësi, ngaqë qysh herët paskam menduar se meshkujt s'dinë çfarë do të thotë “dashuri”.

HUMBJA

Ende pa filluar të shkruaj, ndjej një dhimbje shpirtërore, ndjej se si qielli loton, se si gjethet, lulet, çdo gjë më shikon me dhimbje.
Ndjej se si zogjtë e ulin cicërimën e tyre me një ton ngushëllues, të gjithë përjetojnë dhimbjen e një jetimeje, e cila pa mbushur 2 vjet ngeli pa shijuar ledhatimet e ngrohta, pa dëgjuar aromën e nënës.
Sa filloi të dijë për pjesën tjetër të zemrës ngeli duarbosh, u pagëzua me emrin jetime, e mbështjellë me një shpresë, e cila çdo mëngjes e mbrëmje s'e ndal dot shtegtimin, duke kërkuar kthimin e nënës me lodhje dhe shikime nostalgjike. Në çdo çast tik-taku i zemrës sime bëhet më i fuqishëm nga shpresa që hov brenda meje, duke ndjerë nevojën therëse për ty, nëna ime. Pata menduar se s'do të më lësh në kërkimin tënd.
Çdo herë më vjen silueta dhe jehona e pikëlluar e zërit tënd, që më uron gjumë të ëmbël. Më mbulon aq pandjerë, ashtu siç bien petalet e trëndafilit nga puhiza dhe ngrohtësia e diellit.
Më mbulon ngrohtësisht edhe duke ikur prej meje, njësoj si të më rrëmbeje diçka. Çdo herë në ëndërr me ty luaja, me ty, nëna ime - dëshiroja që ëndrra të zgjaste më shumë, për t'më treguar për gjendjen tënde të tanishme, për ikjen tënde aq tinzare - duke më lënë nën kujdesin e dikujt tjetër... Por ëndrra përfundon shpejt, pa dhimbje përfundon çdo gjë.
Të gjithë kujdesen për mua, të gjithë më duan, por zemra ime rreh vetëm për ty. Nuk mendove vallë se cilën tani do të thërras me emrin më të bukur në botë?
Kush do t'm'i largojë dhimbjet kur të ndjehem e sëmurë? Sepse vetëm prekja e duarve të tua më shëronte, pa kuptuar se kam ndjerë dhimbje. E tani, ku ta gjej atë ngrohtësi?
Më thuaj, le ndonjë amanet për kujtesën e rinisë sime, apo sëmundja që të mbështolli s'ta dha aspak mundësinë?
Mallkuar qoftë dita kur linda unë!
Mallkuar qofshin çastet që mbeta krahëthyer!
Mallkuar qoftë mëngjesi kur vdiqe dhe ma le jetën time nën duart e dikujt tjetër! Ditën kur më pagëzove me emër të dytë... kur më pagëzove jetime.
Mungesa jote më lodh më shumë se gjithçka që ekziston; ndjehem si peshku pa pikën e ujit. Në çastet kur më përfytyrohet imazhi yt, i zbehtë nga dhimbja, por me një dozë lumturie, ngaqë më kishte mua - e gjithë lumturia ime futet në ditët më të dhimbshme të fëmijërisë, që i kalova me ledhatimet e dikujt tjetër... Por e tillë është jeta. S'ka rrota për t'i drejtuar kah e kaluara; ato dinë të rrotullohen vetëm kah e ardhmja. Sikur të mund të ktheja, do të kthehesha në atë kohë kur ishim të bashkuara, ku çdo gëzim e hidhërim e ndanim bashkë me ty, nëna ime.
Çdoherë shtroj një pyetje pa pritur përgjigje prej kujt: “Pse na ndanë kështu, përjetë?”. Ma mbushën trupin me dhimbje, sytë e mi u shndërruan në ujëvarë lotësh, nuk duhej që fati të sillej aq keq me ne, sepse kishim ende gjëra të bukura për t'i shijuar bashkë. Kur ishim të bashkuara, çdoherë i luteshe dhe i lutesha Zotit që të të shërojë, ngase kohëve të fundit të kaploi një lëngatë e madhe. Të gjjithë gjërat i lije anash. Vetëm mua s'më lëshoje nga duart e tua të njoma, a thua sikur Zoti ta kishte bërë me dije që s'do të jemi bashkë, se do të të merrte me vete. Sepse Zoti, njerëzit e mire si ti, nëna ime, i merr me vete, nuk i lë të jetojnë në dhimbjen e kësaj bote halleshumë.
Duke bërë dialog me veten time, më afrohesh me rroba të bardha dhe me fytyrë të mavijosur. Me prekje ledhatare mundohesh të ma ndjellësh gjumin. Ishin çaste të bukura, sa edhe gjumi frigohej, si të themi, ndjente dhimbje t'ma prishte bisedën me ty, nëna ime. Mirëpo, ngrohtësia jote ma ndjell gjumin në qepallat e mia, që çdo herë mbyllen me shpresë se do të jemi bashkë, se kur të zgjohem në mëngjes nuk do të mendoj që ishte një përjetim ëndrre. Ti largohesh, duke më mbuluar prej të ftohtit dhe ashtu, duke më shikuar, merr cakun për nga dera, teksa e lë shtratin tënd, teksa lë jetimen e pashpresë në duart e dikujt tjetër. Zgjohem në mëngjes. Të kërkoj në shtratin tim të vogël e të butë, mirëpo s'mund të të takoj në asnjë mënyrë.
Filloj ditën e re me ujëvarë lotësh, me mungesë dashurie dhe me shpresë se do të vish, ngase sa fillova të të thërras, ti, nënë, ike, pa më thënë as lamtumirën e fundit. Mallkoj mëngjesin e asaj dite, ato çaste tmerruese, atë agim plot dhimbje... Ishte mëngjesi që s'e prisja vdekjen, nëna ime, po prisja qumështin, i cili të mbeti në ata duar të njoma, në ato duar ku jetonte shpresa ime; nuk doja të më ikësh në atë mënyrë, ngase doja që të paktën të isha rritur, meqë tani tek unë ka mbetur në kujtesë vetëm shëmbëllimi i fytyrës tënde. Tash unë kam mbetur si një zog që ia kanë thyer krahët për fluturim. Kam mbetur si një zog që ka humbur nënën dhe ia kanë prishur folenë. Jetime. Më është mbyllur goja, më është zbrazur shtrati, më është mbyllur dera, më është shuar shpresa. E vetmja gjë që më ka mbetur prej teje, nëna ime, janë rrobat në dhomën tënde, të cilat i kam si ngushëllim kur më zhurit malli për ty. U marr erë. Besomë: erën tënde e ndjej ende.
Ashtu, duke qëndruar e shtangur me rrobat e tua, më vjen një zë nga dera. Çohem ngadalë, hap derën: qetësi e madhe mbretëron ato çaste pas derës. Ç'të shohësh pas derës, pos yjeve, hënës dhe errësirës së frikshme? I gjithë kozmosi shqyen sytë për t’i parë ato çaste, atë kërkim në mbretërinë e errësirës së padukshme, atyre vegimeve e parandjenjave iu bashkangjiten ca pika shiu në çast, që edhe qielli lotonte për ne të dyja, edhe bota ishte verbuar terrinave nga mungesa jote, nëna ime e dashur.
Tani s’më ka mbetur gjë tjetër, pos të shpresoj të të dua përjetësisht. O ditët e mia! Kur do të shuhet ky mall?

IDIOT I DASHUR!

Llahtari të tmerrshme ndjej këtë ditë të dhimbshme që ma mundon kraharorin. Më shkakton lëndime në zemër; vallëzojnë dallgët e shpirtit si mbi oqeane të ngrira, dhembshurinë ma shtojnë.
Ndjej tik-takun e zemrës, e cila me rrahjen e saj dëshmon diçka të padrejtë, apo si të themi, ndarje të zemrave me dhunë, me dëshirën e tjerëve dhe me dhimbjen tonë, ndarje nga engjëlli im, nga kuptimi i jetës sime.
Ma shuajtën dritën e syve të mi, ma fikën jetën !... Pas gjithë ëndrrave të tmerrshme dhe netëve pa gjumë, pas gjithë atyre lëndimeve të zemrës, vendosët të më detyroni ta largoj edhe nga jeta ime, ta harroj!
Më plagosën aq thellë, saqë ulërima e zemrës sime edhe malet i shurdhoi, lotët e mi mbushën detra të tërë.
Më mori në qafë ajri i argjendtë i shtatorit, më vrau trishtimi i hirtë i asaj dite me diell të zymtë, i asaj dite me lumturi të trembur. Ishte dita që parandjeva diçka të dhimbshme.
Ndjeja humbjen e diçkaje.
Edhe në lëvizjen e gjethit dhe shushurimën e ujit, ndjeja ato tupana të krisur, ato këngë aq të trishta, që më çonin në çmendurinë e përjetshme.
Edhe në brohoritjen e fushës, dhe në jehonën e malit fishkëllen zëri i zymtë i tupanit.
Edhe në kohën e lindjeve të yjeve, dhe në vdekjen e tyre, edhe në qetësinë e zemrës dhe në heshtjen e saj, mes britmës së dhimbjes në këngën e saj, edhe në faqet e bukura të vajzërisë, rrjedhin lotët e zjarrtë të dashurisë.
Në thelb të zemrës kullon sot dhimbja, dhimbja e ankthit të kohës së hershme, e ankthit të fejesës së engjëllit tim.
Koha me dhëmbë i kafshoi të gjitha ato grimëçaste të pakta që i përjetova me yllin tim pranveror.
M’i shqyen kujtimet, ma vodhën të kaluarën e ndritshme dhe më shporrën në terr; ma plaçkitën lotin, ma fyen dashurinë në fund të shtatorit, ma shkatërruan dashurinë.
Nëpër dhimbjen e lotëve, duke qarë ankthet e zemrës, duke lënguar dashuritë e rrëmbyera, mundohem të zgjoj ndërgjegjen gjumashe dhe të dërrmuar të njerëzve të pandërgjegjshëm.
Zgjohu o ndërgjegje e tyre e fjetur, flakëro kandilin tënd të zbehtë e të bekuar!
Zgjohu dhe ti, dashuria ime e harruar nga koha e kaluar, nuk vëren dot kujtimet si gufojnë me ngjyrë të turbulluar? Zgjohuni dhe ju, shkaktarë që prishët dashurinë, këmbejeni budallallëkun tuaj që bëtë, këmbejeni, këmbejeni, por me mençuri.
Në kordat e zërit tim tregohej qartë dëshpërimi, edhe pse heshtje qyqare mbretëronte, por e bukura e asaj heshtjeje ishte se flisja për Yllin tim, për djalin e zemrës sime, ndjeja nostalgji për kohën e kaluar, duke mbetur të ndarë - ti në fund të botës me tjetrën, unë e humbur labirintesh të kujtimeve.
Ta dish sa keq më vjen që s’kam qenë me ty
në atë ditë të mrekullueshme, atë ditë kur tjetrës i urove fejesën dhe i vure unazën e mjerë e të përlotur, unazë që e ruaje për mua, unazë që moti ma ke premtuar.
Si s’pate pak turp ose mëshirë, pas gjithë asaj që ndodhi, të ma dërgosh atë letër, që më paralajmërove për fejesën tënde?! A mos vallë mendove se jam njeri pa ndjenja? Mendon se s’mbaj mend premtimet që m’i thoje? Keq, shumë keq, mbase netëve kur jeta tretet si vesë e të çon në anën tjetër të realitetit, në detet e panjohura të ëndrrave të harruara... Ti ngre kokën si pushtues bote. Ka me të zënë mallkimi i vajzërisë që ia more lumturinë, që ia nxive çupërinë, ia helmove të ardhmen, ia fike krenarinë.
Jeta qenka kaq e shkurtër! Më duket sikur dje hyra në një kopsht të bukur plot me lule, sot më nxjerrin me shkelma dhe nuk më lanë ta thith aromën e lules!
S’paska pasuri më të madhe njeriu se dertet. Po bota e larmishme e peshqve të Amazonës dhe përrenjtë që shkëlqejnë në diell, thua nuk kanë derte, nuk vuajnë si unë? Ata më duket se janë të gëzuar, si thua ti, engjëlli im? E di që më dëgjon, mos rri i strukur, sepse herë pas here dalloj siluetën tënde.
I ëmbli im, nuk duhej të ishim ndarë kurrë për
asnjë arsye. Kjo që ndodhi me ne ishte krim dhe të siguroj, se nuk do të ishim mërzitur kurrë!
A të kujtohen bredhjet tona anës liqenit? Po,
atje i bënim shëtitjet tona, pikërisht atje jepeshin premtimet dhe shpresat për ardhmërinë, atje flisnim fjalët më boshe të një dashurie të rreme, flisnim fjalë të mëdha dashurie, fjalë që dridhnin qiellin dhe tokën, fjalë që prekin çdo zemër, fjalë bindëse, ëndërruese.
A të kujtohen letrat dhe dhuratat që m’i ke dërguar? Në të gjitha ato letra ke vulosur betime të rrejshme dashurie, betime të një djaloshi kinse të dashuruar realisht me mua. Fantazia jote ishte lartësuar në piedestal të amshuar. I përsheshe ëndrrat në pelin, ëndrrat e një dashnoreje pak javëshe. Idiot i dashur!
E tash? Tash s’më quan të vdekur për gjithë atë kohë kur s’ke qenë afër meje! Nuk kam me çfarë të ngushëllohem, të qetësoj veten nga thikat e kohës së humbur, nga thikat që më shpojnë gjithandej... Le të më shpojnë, le të më plagosin, ndoshta mund t’i mbytin vitet, vitet e boshllëqeve të errësirës e të shpirtit të plagosur, sepse edhe unë duhet të vazhdoj të jem e gëzuar... Dhe për një grimcë kohe të mbetesh i harruar!

ËNDËRR DASHURIE

Kohë e bukur, rrezet e diellit kishin stërpikur çdo çati. Në çdo skaj vinte erëmim dashurie përkundrejtë së kaluarës, të cilën tash e përjetoj si një shekull të mbyllur në Guantanamo, ngase gjatë gjithë atyre viteve jeta ime ishte e trembur dhe e strukur, duke më vrarë mu në buzë të jetës. Kështu, e vetmja gjilpër për të qepur të çarën e zemrës sime ishte bashkimi i zemrave tona. Bashkimi i lumturisë së humbur.
Bashkimi me zogun tim të plagosur, meqë ai qe i pari që më fali çdo ëndërr dhe jetën e tij e flijoi për mua; flijoi të kaluarën dhe të ardhmen e tij, duke qëndruar besnik ndaj fatit, duke pritur me akullin mbi kokë sekondën e radhës, por me ndryshim nga fati që patëm, nuk ishte as për dashuri, as për urrejteje: ishte sa shurdh, po aq dhe memec, sa profesional, aq dhe amator, pa u prekur nga syri i përlotur.
Më le të hutuar. Ndjehesha bosh. Nuk shihja para vetes asnjë qëllim. Gëzimi ishte shndërruar në një kopsht trëndafilash, por para dyerve të ferrit. Dhe sikur e kap veten duke pyetur: përse vallë më zgjodhën bash mua, si pjesë e aventurës së kësaj jete? Pse më bënë të sfidoj veten dhe realitetin? Kush e pat atë të drejtë për të shkelur këmbëzbathur mbi plagët e mia?
Kujt ia pata borxh atë dhimbje dhe atë pamje që ia veshën fytyrës sime? Kush mundi të m’i fshijë kujtimet aq shpejt, duke m’i shndërruar në flatra zogjsh?
Tani, e lodhur nga jeta vendosa të rri anash, si ndërgjegje e dërrmuar dhe si një thes i mbushur me kujtime flutarake, duke pritur të më vijë një lule, por me ngjyrë të ndezur, - të më urojë festën time të përgjysmuar, meqë tash dua ta di: A më do akoma? Apo sillet sikur më ka dashur dikur. Dua që në këtë ditë të kuqe të jem dhe unë një çikë e gëzuar edhe pse as për një grimë kohe s’kam qenë ndonjëherë e dashuruar. Dua që për këtë Valentin të gëzoj edhe unë të kuqen rozë, ngase jam e lodhur nga e kaluara ime, e cila i ngjan një kënge të stërdëgjuar ku dhe tingulli më i thjeshtë të sjellë monotoni të plotë.
Sa do të zgjasin këto ditë? - e pyes veten, pa pritur përgjigje fare. Fati im i verbër, të lutem më thuaj, cila është tani Zhulieta e pëllumbit tim të dikurshëm? Më thuaj: në mes zemrave të tyre kishte ngjyrë të kuqe, ndjehej gëzim, kishte ngrohtësi puthjesh, të lutem më thuaj: ndjente mungesë për mua, apo isha e tëra një e harruar? Pyete, po munde, a ndjen farë malli? Për këtë, thuaj se unë dhe vendi ku shkelnim i
urojmë ngushëllim.
Nëse takohesh, thuaji se ia vodha lotin syrit dhe e shndërrova në më të çmuarin margaritar, se ia rrëmbeva lulen e zemrës dhe doja ta bëja në më të çmuarin thesar dhe se letrën e vetme që ma kishte dërguar dikur, tani e bëra mallëngjim dhe melankoli.
Nuk desha që lidhja jonë të mbetej në korniza shoqërore. Doja që gjithmonë të ishe i pranishëm në jetën time, por ama dyshimi dhe pabesia më mbërthente trupin dhe mendjen time, për shkak se gjithmonë kam dyshuar në sinqeritetin tënd, o dielli im i ftohtë me rreze të ngrira! Gjatë takimeve tona, ti djalë, kinse i trallisur nga dashuria për mua, fshihje sytë kur më thoje fjalë të mëdha dashurie. Kur më thoje asi fjalësh gjëmimtare, ulje kokën. I marrë paske qenë! Nuk mendove aspak për fjalët që i lamë jetime mes shkretëtirës përvëluese të heshtjes. Nuk ndjeve një copëz pendimi për atë vepër lënduese. Nuk të mundon nostalgjia për kohën e kaluar, apo ndoshta dëshiron të më vërtetosh se pasioni yt i vërtetë u përkiste fjalëve të zbrazëta.
Tani, nëse më lejon ti dhe ndërgjegjja jote, dua ta di sa të ka kushtuar llogaria. Sepse kam interes të plotë të ta shes shpirtin tim të plagosur, sepse je i vetmi, që mund të ma blejë, sepse nuk ka tregje të tjera të dashurisë që të bëjnë blerjen e shpirtrave të trazuar! Por, para se gjithash, më duhet të shikoj sytë e tu, dua të shoh në brendinë e tyre - a shndrit dielli im në ato bebëza! Që të mund të dallosh mundin e dashurisë sonë të parealizuar dhe njëkohësisht, të përkujtosh dhe qartësosh një gjë thelbësore: unë gjithmonë e kam pasur aq trimëri sa të dashuroj pa frikë, edhe pse e kam patur të qartë tradhtinë tënde... Por kot. Se nga gjithë ato beteja të fituara, bëre që me veten time të mos flas. Bëre që mes meje dhe vetes të ketë një dhimbë të mbështjellë me një hidhërim të pafalur, sepse të dhurova tërë atë pafundësi dashurie, gjithçka pata - virgjinë e pastër si
kristali. Të fala jetën dhe ëndrrat e mia.
Këtë që po të them mos e merr si një kritikë
të shëmtuar dhe nuk dua që ta marrësh si lëndim të shpirtit tënd, meqë s’më pëlqen që në jetën tënde të hedh meteorë; nuk dua që në zemrën tënde të ndez pishtarët e një ish të dashure, nuk dua që të nxis alarme në zemrën tënde, sepse tani të dua më pak se dje. S’më pëlqen të të hedh kritika, si ata guralecët që më pengojnë drejtimin përdrejt rrugës tënde. Nuk dëshiroj që sytë e tu të shndërrohen në detra lotësh, ngase çkado që të ndodhë, qoftë kur ndjen gëzim apo kur ndjen tmerrësisht dhimbje, dielli lind.
Ai nuk bën ndryshime në lindjen e vet!

NDARJA

Më duhet të qeshja e të bëja kinse isha e lumtur për ta mbytur përbrenda mërzinë që ma ndrydhte shpirtin, edhe pse e dija fare mirë që nuk kisha forcë të luftoja kundër vetvetes, por po prisja që në fund të tunelit të ketë një shkëndijë drite…!
Isha e etur për pak ndriçim në jetën time, edhe pse atë fat e pata njëherë në jetë, ndërsa ai tren kishte kohë që kishte ikur.
E di që më s’mund të qëndrosh në krahët e mi, por në zemrën time do të mbetesh gjithmonë.
E di që nuk mund të më thuash se më do, por në përplasjen e ngadalshme të buzëve tua vërej se thërret emrin tim. Pse vallë?
Ti a i ndjen klithjet e zemrës sime, me rrahjet e së cilës thërras emrin tënd? Ai më kot! E vërej se nga dhimbja sytë më ngazëllohen dhe rrudhat në ballë po më shtohen, por edhe kjo është kot: ëndrra jonë në duart e tjerëve u tret.
E di që edhe Ti vuan.
E di që nuk e pate të lehtë të më humbasësh...
mua që më pate të vetmen.
E di se u prishën ëndrrat tona.
E di se zemrat tona s’kanë mbetur të njëjtat. Jo…jo, nuk janë më ato që ishin; janë të copëtuara në pjesët më të vogla të tyre. Na janë thyer. Vdekja s’na duket asgjë pas ndarjes. Thonin se durimi është i hidhur, por fryti i tij është i ëmbël.
Më dukej vetja sikur qëndroja në majën e një gremine të lartë dhe se nuk kishte njeri që të më ngushëllonte. Nuk mendoja për asgjë tjetër, pos dhimbjes, duke i numëruar ditët e lumtura, që sot më ishin të zhytura në brenga, andaj më vjen shumë keq që prej teje, lulja ime, ndahem kokëulur, sepse Ti ke fytyrë të qeshur e zemër dinake. I vetmi që mund të të kuptojë se si je, është vetëm ai që vuan nga dashuria.
Shkatërrove sarajet në zemrat tona aq shumë, sa nuk do të dalë ndonjë mjeshtër për t’i radhitur përsëri tullat e saj, por përsëri e gjithë kjo plojë është e kotë. Andaj duhet të qëndrojë e qetë, si pulsi i të vdekurit, që nuk shpreson për asgjë në këtë botë.

ISH TË DASHURIT

Rrija e mbështetur në pragun e dritares, gjysmë e thyer, e cila vende-vende ishte e mbuluar nga pluhuri dhe rrjeta e merimangës.
Sodisja liqenin, i cili atë pasdreke dremiste aq qetë, mu si një nuse e përrallave tona. Në një anë, përreth, ishte peisazh i bukur, në anën
tjetër - liqeni me valët e qeta.
Ndanë liqenit qëndronin dy portrete njerëzish. Në fillim mendoja se edhe ata vështronin dremitjen e liqenit, ngase ashtu të mahnitur qëndronin, por jo: ata ishin zhytur krejt ndryshe, edhe pse mosha e pleqërisë i kishte shtypur, por përsëri te ata ngjallej një jehonë, që ishte bashkimi i zemrave para shumë vitesh.
Ajo ditë ishte një ditë e veçantë për ta, ngaqë festonin 40-vjetorin e dashurisë së ëndërruar.
U takuan rastësisht pa shklapatje buzësh. Po kush vallë i thirri­­ në këtë ditë?
I thirrën kujtimet që i kishin mbuluar në atë rërë liqeni.
I thirri ndjenja e dashurisë së ëndërruar, pra i thirri ajo e amshueshmja në zemrat e tyre.
U afruan qetë, mu si liqeni i asaj dite, pa pasur
forcë asnjëri për të marrë hapin e parë; u shikuan një kohë të shtangur, pa folur, por sigurisht që mes tyre kishte një evokim kujtimesh. Zgjatën duart pa e vërejtur asnjëri ndjenjën e tij, duke u përqafuar aq fort, sa të dy ndjenë dhimbje trupore prej atij shtrëngimi, por asnjërit nuk i dukej gjë ajo dhimbje, para asaj që kishin kaluar më parë.
Qëndruan ashtu derisa pas pak i largoi sirena e rastësishme e automobilit matanë rrugës, me anë të së cilës vozitësi tregoi një lloj respekti për kalimtarin. Mandej plaku iu afrua e, duke i përkëdhelur flokët gjysmë të thinjura dhe fytyrën e rrudhosur, përshpëriti:
- Si thua ti, moj lulja ime, ç’momente përjetojmë?
Më thuaj se është e vërtetë.
Më thuaj që s’jam në ëndërr.
Më thuaj se nuk do të ketë ndarje më për ne të dy.
Më thuaj pse hesht, apo nuk jam më në zemrën tënde ai që isha atëherë... Po, e di, e di, sepse tani jam një plak.
Po ti, vallë, e di që unë nuk jam plakur nga mosha, po nga vitet e ndara me ty, lulja ime? Më thuaj, mos hesht.
Duke iu lutur që të mos pllakoste heshtja në fytyrën e saj, pikasi sytë e përlotur që tregonin edhe dhimbje, edhe gëzim, meqë kishte kaluar një kohë e gjatë pa u takuar. Ia fshiu lotët dhe si ngushëllim të tyre, i dhuroi disa puthje të lehta radhazi. Duke ia puthur me aq lehtësi dorën, shqoi unazën që ia kishte dhuruar dikur, si shenjë adhurimi për dashurinë e tyre. Zemrën e tij e mbuloi dëshpërimi dhe dhimbja, ngase rrugën e tyre të dashurisë e kishin prerë në mes.
Të tjerë ishin ata që ua prishën betimin e dashurisë. Të tjerët ishin shkatërruesit e ëndrrave. Keq, shumë keq... E vëren sa dhimbshëm është të thonë se janë fajtorë pse e duan njëri-tjetrin. Ata të tjerët menjëmend i plagosën, por jo dhe dashurinë e tyre.
Pas një pushimi filloi përsëri drama. Meqenëse mungonte skenari, artistët skenonin aq bukur, sa s’kishte nevojë aspak për të tjerë. Pra, ishte keq, ishte mëkat të kishte në ato momente ndërmjetësues. Pas pak ia ktheu se prej humbjes tënde, në mua nuk ngrohu asnjë diell, ashtu siç nuk ndriçoi më kurrë gjatë gjithë jetës sime, a thua se tërë jeta më shkoi në terr, pa asnjë ndriçim... Sepse më parë ndriçim i ditëve të mia ishe ti; sepse u dashurova me ëndrrat dhe iluzionet e asaj moshe. Të doja aq shumë, sa nuk mund të matesha me gjithësinë. Më kot. Në fund çka bëmë? Lejuam të tjerët të vendosin për zemrat tona. Tani s’më ka mbetur gjë tjetër, pos të largohem prej këtej... Erdha vetëm për të evokuar edhe një herë kujtimet e asaj kohe.
Duke dëgjuar ankimet e saj, atij i vajti mendja të ndryshojë planetin, ta shndërrojë tokën në qiell dhe qiellin në tokë. Dëshiroi ta shndërronte hënën në yje dhe yjet në hënë.
Nëse atëherë mendon se ta kam dhënë përçmimin tim, tani ke vetëm zemrën time. Sepse kohëve të fundit ndjenja ime është kthyer më kokëfortë dhe tash e kam kuptuar sa i verbër paskam qenë! E di që është vonë. E di që ka kaluar një kohë e gjatë, por të lutem, falma, ngase një grua nëse nuk di të falë, nuk di as të dashurojë.
Më fal për dhimbjet që t’i kam shkaktuar: ato kanë qenë edhe të miat.
Më fal për shpresën që ta kam shuar: ajo ka
qenë edhe e imja.
Më fal që ta shkatërrova atë kohë në momente kur dashuria na preu rrugën, sepse tani e kam kuptuar sa i marrë paskam qenë.
Më fal për zemrën që ta theva.
Më fal për të gjitha dhe të vazhdojmë përsëri, si atëherë, sepse kjo zemër derisa të vdesë do të rrahë për ty. Më thuaj vallë, a i vëren buzët e mia si më janë plasur? Këto i kam kujtim të asaj kohe, sepse s’kanë rreshtur emrin tënd duke përshpëritur. A i vëren tash sytë e mi, që i kanë mbuluar rrudhat? Ato nuk kanë reshtur së ëndërruari për ty. Nuk kishte natë që flija dhe të mos më shfaqeshe në ëndërr. Ti gjithmonë ke qenë e pranishme. Kishte raste që ndonjëherë më mungoje aq shumë, sa që dëshiroja të mbetesha gjithmonë ëndërrues, ngaqë ishte momenti i vetëm ku mund të qëndronim bashkë. Ishe prehëri i ëndrrave, në të cilin më afër qëndronte vdekja se sa shpresa.
Andaj të lutem, kthema lumturinë e kaluar ta shijoj edhe njëherë. Që prej momentit të largimit tënd, jeta ime ka qenë burg; unë kam qenë një i kallur thellë në burg të përjetshëm. E vëren se e kaluara ime e dhimbshme ka qenë një pus i pafund? Një ecje e pafuqishme, që nuk e di ku ndalet, e njëjtë, si ata shtegtarët e rraskapitur që kërkojnë imazhin rrugë më rrugë dhe nuk u ka mbetur forcë për të vazhduar më tej? Ndonjëherë jeta më duket shumë bovariste, sa nuk na jep atë që e kërkojmë, ose na lë të ëndërrojmë deri në agun e mëngjesit. Por më pas, kur zgjohemi, në fund të krevatit kemi surprizë zhgënjimin e pafund.
Sa të çuditshëm janë dollapët e jetës!
Mbi çfarë rrotash ecën bota? Lundron njeriu mbi valët e jetës, si në oqeane të pafund, pa e ditur se nga do ta çojnë! Mund të kalojë mbi gurë të çmuar, mbi stolira të fshehta nga ari, argjendi a brilanti, por mund të kalojë edhe mbi gjëra të papëlqyera, meqë ecën pa e ditur cakun e vet.
Andaj, nëqoftëse kam mbetur në zemrën tënde, të lutem, më thuaj se më do. Atëbotë qielli shprazi një rrebesh të rrëmbyeshëm. Bota bëri rrotullimin e dyfishtë, për shkak se dy të dashuruarit u ndanë çmendurisht.

SERENATË DASHURIE

Nata filloi të xhirojë një film të ngadalësuar, një film erotik; erotizmi mbaroi shpejt pas ca puthjesh të lehta, përqafimesh të forta, shtrëngimesh duarsh, mosdashjesh për t’u ndarë, shikimesh të dhembshura sy më sy, e më së mbrami, me një buzëqeshje mjerane.
Iku, iku dhe unë mbeta vetëm. Mbeta vetëm me dashurinë e tij. Mbeta e vetme në atë errësirë të frikshme, të ftohtë e të dhimbshme. Në momente të tilla doja të rrija në heshtje, ngase kisha nevojë për të kujtuar çastin e lumtur, që e përjetova në vegullinë me sy hapur.
Mundohesha të kujtoja çastin, por më duket se të gjitha më ishin prishur, për shkak se edhe personazhi kryesor më nuk ishte.
Agu filloi të zbardhë, rrezet e diellit lëshuan krahët e, duke më gjetur mu tek ai vend, e shtangur, duke imagjinuar çastin, m’u kujtua një melodi e bukur, që aq shumë më pëlqente: “E dua atë që më do, do ta dua edhe pse të tjerët ma ndalojnë”. Nga melodia më kaplon faza e deleriumit dhe hidhërimit. Përse vallë e lashë
të më ikë? E dua dhe ai më do.
Pas hidhërimit ndjeja në vetvete nevojën për shtendosje shpirtërore. Vesha petkun e natës, meqenëse ishte ditë, dhe u bëra gati për një sy gjumë. Isha në gjumë të rëndë, sa edhe serenatën e dashurisë nuk mundesha ta dëgjoj. Ajo më vinte si përmes kllapisë. U zgjova. Pashë se ndjehesha si në fillimin e një filmi erotik. Ndryshimi këtu ishte se buzët dhe duart nuk i kishim të bashkuara.
E shtangur e shikoj se si qëndronte ai në fund të krevatit me ca lule të bardha e të përziera me trëndafila të kuq dhe me një buzëqeshje ledhatuese më përshpëriti: “Jeta ime, zgjohu, zgjohu, se të kam bërë një surprizë kësaj nate të bukur”. Duke dëgjuar serenatën romantike të asaj nate, që me vite e kisha kërkuar, rashë sërish në kllapinë që përshpëriste për një dashuri të parealizuar.

E DUA

Shoh diçka që nuk mund ta dalloj.
Dëgjoj diçka që nuk mund ta ndjej.
Më flet dikush që s’mund ta dëgjoj.
Më dashuron ai që s’mund ta kuptojë.
E dua atë që nuk ekziston.
Do ta dua edhe nëqoftëse nuk do të më dojë.
Do ta dua edhe nëse nuk do të jem.
Do ta dua edhe nëse nuk do ta gjej.
Do të strukem diku me mall, do vajtoj edhe nëse nuk do të jem me atë, që zemra ma do.
Do të vras kriminelët e ndarjes sonë.
Do të çmendem nga djegia e dashurisë sonë.
Do të vdes me thënien: “Mos m’u largo!”
Do të tretem me dhimbjet, që të tjerët m’i dhurojnë.Errësirë e madhe mbretëronte! Tingulli i qetësisë i bashkohej errësirës. Nuk dëgjohej asgjë përveç tik-takut të orës. Heshtje e madhe, errësirë e frikshme!
Marr të shkruaj disa poezi erotike. Ngjyra e lapsit harxhohet nga errësira e frikshme.
Marr të këndoj disa balada të vjetra: zëri më
shterret, si me u futë në një gropë të thellë ku
nuk sheh njeri, përveç tokës e shkëmbinjve, përveç disa insekteve, që ashtu si unë kishin humbur kahjen e rrugës; thjesht, ishin të vetmuar.
Në errësirën e frikshme më vjen një zë i ulët duke më përshpëritë: “Kurrë nuk do të kthehem dhe mos e prit ardhjen time”, e unë, ashtu e lodhur nga pagjumësia dhe humbja e dashurisë, më duket se kam humbur në ndonjë shkretëtirë dhe përsëri zëri i njëjtë kalon në dhomën time: “Sikur s’dua t’ju besoj”, - thërret e dashura ime. – “Vetë m’u largove, vetë më urreve e tani, çdo gabim falet, mirëpo ti, lulja ime e ngrirë, përsëri vazhdon me atë të vjetrën, që do të thotë: përsëri largohesh nga unë, edhe pse të dua!”

ILUZION

Trap-trup, trap-trup... dëgjoj zhurmën e këpucëve që më jehon ndër veshë. Hija po më kalon nëpër sy. Picërova sytë, por nuk munda të shoh asgjë. Perdja e dendur e pemëve rreth lëndinës nuk m’i lejoi rrezet e fundit të diellit të hynin brenda, por aq sa munda të shoh, dallova disa shikime vrastare dhe sikur nga ata sy të bukur ngjyrë deti m’u duk se lexova një akuzë dashurie. Kafshova buzët për të përmbajtur ndonjë të qeshur ironike, që mund të shpërthejë papritur.
Një heshtje varri mbizotëroi atë çast.
Kujtimet e hershme u rikthyen prapë.
Në kopsht mbizotëronte e njëjta qetësi. Kishin heshtur edhe cicërimat e zogjve, edhe zhuzhima e gjinkallave. E vetmja zhurmë që kishte mbetur ishte tik-taku i zemrave tona, me të cilën dëshmonin se kishte arritur fundi i lumturisë sonë, fundi i dashurisë që s’do të kthehej më.
Dhe e njëjta qetësi mbizotëronte, pos trap-trup, trap-trupa, që tregonin afrimin e tij me mua. U afrua pranë meje, m’i përkdheli flokët, gjë që e bënte gjithmonë, mandej më përshpriti:
“Jeta ime, trëndafili ynë u tha, i mbetën vetëm gjembat. Ishte simboli i kohëzgjatjes së dashurisë sonë, të cilin e patëm bekuar si të tharë, vetëm në rast se vdisnim.
Kur shqiptoi emrin “jeta ime”, në zërin e tij kishte nota zemërimi. Më shtrëngoi duart dhe më pa për një kohë pa folur, por ndjeva se diç përpiqej të më thoshte. Diç të ngjashme me:
“A do të vish me mua, apo ndoshta dëshiron të

qëndrosh me prindërit e tu, që t’i shkatërruan ëndërrat”. Shikimi mbaroi me një të qeshur therëse, tallëse, që mandej përfundoi me një krizë lotësh… Zemra ime filloi të rrahë me shpejtësi, sikur e kuptoi, që pushtimi i saj vinte vetëm prej atij njeriu dhe se nuk dëshironte çlirimin prej tij, a thua se ishte një kriminel vrastar, i dënuar me burgim të përjetshëm. Por jo, ky ishte një pasion dashurie, që e pushton mendjen e dy të dashuruarve dhe për të cilët shkaktarë të ndarjes së tyre ishin të tjerët.
Shtrëngimi i duarve sa vinte e shtohej, ndërsa në duart e mia nuk kishte mbetur fuqi shtrëngimi, meqë pas pak çastesh e dija se do të jem e dënuar të jem me dikë tjetër, me të cilin nuk do të ëndërroja dhe se të gjithë lulet do të mbeten të thara. Thjesht do të jem me një tjetër, të imponuar, me një vrastar dashurie, me një shkatërrues ëndrrash, pra, me një njeri që nuk do të jetë as për një grimëkohë brenda zemrës sime.

TË TJERËT

Më shumë se kuriozitet!
Uji i detit ishte më i ftohtë. Atë ditë i ndjeja stërpikjet më të thella në fytyrën time. Ishin orë muzgu ku ndjehej tmerrësisht flladi dhe jehona e indinjuar. Zhurma e valëve bëhet zë dhe siluetë për mua. Ndjeja nevojë për ty, drita ime, më shumë se dikur… ëndrrat që thurja çdo ditë e çdo natë ishin ngallmuar pas shtatë qiejve; ishte rrëmuja që mua më hodhi në qosh të jugut e ty, në skaj të veriut. Na mashtruan me sytë tanë. Aktruan në mënyrë enigmatike, duke triumfuar betejat e të pafajshmëve, duke na lënë që secili nga ne të skenojë vetë me veten. Vërtet të marrë paskan qenë, vërtet që zemrat e tyre s’kishin ndjerë ndonjëherë dashuri. S’paskan mohuar ndonjëherë jetën e vet për dikë, s’e paskan pozicionuar asnjëherë veten në altruizëm…
Të verbërit! Mundohen të shkatërrojnë mitin e dashurisë, posti që kanë mendojnë se është për t’u argëtuar. Kuadro me moral të dyshimtë më parafytyrohen në sy, zërat e tyre më ushtojnë në veshë, duke sjellë thashetheme gojë më gojë. Kjo çështje ishte një nyje që s’mund ta zgjidhja as unë, as pëllumbi im i plagosur. Çdo fjalë që më thonin më peshonte më rëndë se plumbi, më e idhët se helmi, më djegëse se yndyra përvëluese. Kisha hapur një derë dhe nuk dija si ta mbyllja, por as që mund të kaloja pragun e saj, e cila më shpinte në një apori të frikshme; e ndjeja veten në një kafaz të mbyllur, larg zogut tim. Larg dashurisë së dikurshme. Kaluan dhe tre muaj të tjerë. Ngjyrat e vjeshtës filluan të dukeshin para kohe. Zogjtë morën rrugën e tyre që në korrik. Njerëzit lindën para se të krijohen, të tjerët vdiqën pa u lindur fare. Gotat e dhimbjes, si qelqe të brishta e të thyera, copëtohen në mijëra copa të imëta e të pavlera. Çdo gjë u shndërrua në asgjë, përveç puhizës, e cila më përshëndet mes hapave të jetës që mbytën ditët e lumtura; mbytën lumturinë në një gotë ujë; më sollën vetminë e një oqeani të tërë; na molisën shpirtin; më shpërblyen me tonelata grushtash, gëzim dhe dhimbje bashkë, të mbytura në një det të thellë lotësh. Më detyruan me duart e mia t’ia dorëzoj veten time valëve të jetës, t’ia dhuroj peshqesh zemrën time të thyer, sytë e mi të plagosur dhe me shikim të pashpresë. M’i morën të gjitha, pos shpirtit të plagosur e të zemëruar (këtë do ta mbaj për vete, s’ia jap askujt). Do ta mbaj, meqë kam disa kujtime të përgjysmuara brenda, ca kujtime që lotojnë për kohën e kaluar, ndjejnë nostalgji për ato pak grushte të mbushura me çaste të bukura. Tani s’më ka mbetur gjë tjetër, pos të buzëqesh e t’ia hap krahët dhuratës që ma solli jeta surprizë. Jeta, që s’ishte gjë tjetër, pos iluzionit, hijes kalimtare, shtëpisë, mashtrimit, e ne ishim udhëtarë në pritje për të udhëtuar drejt ferrit, drejt një rruge përplot me gjemba. Jam e gatshme të shkoj deri në fund të botës për të arritur vrapin e lumturisë së dikurshme me yllin tim tokësor, me ëndrrat e viteve të shkuara, të kaloj nëntë rrathët e ferrit të Dantes për ta fituar përsëri zemrën e tij. Mund të rikthej sërish Luftën e Dytë Botërore për t’i vrarë e plagosë mu në zemër, ashtu si na plagosën edhe ata pa mëshirë, edhe pse s’do të kem të ngopur nga ajo plagosje, ngase kam mendimin se me reagimin e shpejtë të mjekut mund të shërohen shpejt, ndërsa ne, ne mbetëm me një lëngatë të pashëruar.

PËR MUA DHE PËR TY

Me qepallat e rënduara nga gjumi, përsëri me një gjysmë buzëqeshjeje në buzë, shikoj natën që kishte pikturuar hënën gjysmake, në të cilën rrotulloheshin plot yje të gëzuar e të vuajtur. Ndjej se si diçka krejt papritur më ikën nga duart; ca herë fundosem në një det të thellë mendimesh, pastaj ngrihem, dal sërish, si diell. Ndjej se si gotat e kristalta thërrasin emrin e tij. Heshtje. Qetësi.Të lutem, orë e dashur, pushoje pak tik-takun, meqenëse dua të dëgjoj tani cakrimën e gotave. Dëgjon? Ndjen se si thërrasin emrin e tij, e thërrasin, ja, ndjej, po, po, atë e thërrasin. Po ku janë futur vallë ata veshë të shurdhët, që s’po i dëgjojnë?
Mos heshtni, pëlcisni, ju lutem, gotat e mia.
Bëja çmos që të mbaja gjallë atë bisedë pa skelet dhe rrija në heshtje me sytë e ngulur në boshllëk. Doja të vrisja çdo gjë që kishte ngjyrën e zhurmës.
Gjithëkund vinte era ndarje! Por vetëm plagën e zemrës nuk mund ta vrisja me armë; kjo plagë ishte peshqesh nga dashuria ime e parë, që më kishte pushtuar me tërë forcën e saj të ëmbël dhe të hidhur, e pajisur me disa ndjenja të çuditshme, të cilat gjer atëherë nuk i kisha provuar kurrë.
Më vërviste si pendë në erë dhe më shpinte nga të donte, ndërsa ti, i dashuri im, u ngatërrove dhe humbe nëpër labirinte zhgënjimesh, nëpër copëza harrimesh, kurse frika që të ka shpëtuar krijon vegime parandjenjash.
Tani këmbët e mia fluturojnë në të gjitha rrugët, duke luftuar që të arrijnë vrapin e zemrës tënde, por asnjë shenjë s’jam duke parë.
A mos vallë ishe engjëll dhe erdhe për ta burgosur dashurinë time, që nuk ia di as emrin, as vendin, më thuaj, mos e shndërro veten në djall.
Mos qëndro para fatit tonë i shurdhët, sepse ­jeta është e vetmja dramë që nuk përsëritet. Përgjigja e vërtetë ishte një fshehtësi e ndryrë në zemrën e tij, ajo fshehtësi mund të shprehej vetëm me lotë, por jo dhe me fjalë.
Shumë fshehtësi ka njeriu gjatë jetës, prandaj ato më të llahtarshmet thuhen vetëm me lotë, por përsëri lotët, edhe pse mund ta lehtësojnë shpirtin, nuk mund ta ndryshojnë realitetin. Njeriu që qan, mendoj se është frikacak, por mua s’më pëlqejnë frikacakët ballë ndjenjës së dashurisë. Nuk i dua…Më pëlqejnë trimat, që kanë forcë ndaj përbindëshave, ndaj hajnave, ndaj shkatërruesve të ëndrrave. Më pëlqen besnikëria dhe dashuria e pavdekshme.
E këtë, me keqardhje ta them, se ti nuk e pate; ti s’dite ta ruaje, por e shite mu si ato kartmonedhat që i shfrytëzon dhe në momentin kur e sheh se e ke kuletën plot, mundohesh të jesh më dorëlëshuar.Idiot i dashur! Ç’dobi ka të gënjejmë veten e kujtimet, kur unë të dua kaq shumë dhe e ndjej tmerrësisht mungesën tënde? O zemra e zemrës time! Ditët pa ty janë njëlloj, si malet e mbuluar me re.
O agim i ëmbël veror! Shpresat e mia i ngulfate përgjithmonë; s’më ka mbetur gjë tjetër, pos të marr qiriun në dorë dhe të zbres te liqeni, që njëjtë si unë, është mjaft i trazuar. Para erës të mbaj fjalimin tim të mbramë.
O zogu im i vogëlth, që rri në fole i mbyllur, nëse dëgjon për vdekjen time aspak mos u dëshpëro, madje as një qiri mos e ndiz, por hap menjëherë shishen e konjakut dhe pi tri gota rresht. Një për mua!
Një për ty!
Një për ne të dy!
Dhe aty, engjëlli im, përshpërit po deshe ca fjalë magjike.
Për mua!
Për ty!
Për ne të dy!

RROTAT E JETËS

Me kokën mbështetur në kujtime, skenoja vetë me vete. Dirigjues kisha zemrën dhe mendjen, e cila bridhte kalldrëmeve të jetës, ashtu si ata lypsarët, që kërkojnë kafshatën e gojës nëpër labirinte shpresash boshe, të rraskapitur nga lodhja dhe uria, duke patur tokën për shtroje dhe qiellin për mbulojë, të cilët në heshtje citonin fjalët mjerim dhe nga sytë e tyre lexoje një grimë shprese, për një të ardhme më të mirë, por të mbështjellë me një pasiguri mendimi, ndërsa në anën tjetër, sheh zotërinjtë, të diplomuar me shkolla 8-vjeçare, që kënaqen nga pasuria dhe lumturia e tepruar, pa e ditur se lumturia e tepruar të sjell lodhje dhe pa menduar fare për ata të mjerë jashtë.
A kemi model tjetër për të parë më mirë botën e krimit? Është çudi ta mendosh se sa e ndritshme dhe njëkohësisht sa e zymtë mund të jetë jeta. Ndoshta kjo është vetëm për mua, por sa mendoj unë nuk e cënoj lumturinë, edhe pse s’kam qenë e kënaqur, e prapë s’kam qenë narcisiste ndaj jetës, s’jam cënuese, jo; s’kam qenë asnjëherë, po pasi më akuzojnë si cënuese lumturie, atëherë ai çuni që rri mbështetur te lisi, që kush e di çka parandjen nga e kaluara, nuk ndjen zbrazëtirë në zemër?
Ajo goca aty te bregu, e cila është zvarritur në mendime, s’ndjen mungesë për dikë? Po lokja që kam afër, nga fytyra e rrudhosur e së cilës vërehej qartë thelloma e tërësishme e rrotave të jetës? Po, po, me sa duket, të gjithë kanë mbështetur kokat mbi nënkresat e halleve dhe janë të mbuluar me batanije dhimbjesh.
Duke medituar në një heshtje, përderisa dhe po të flisje, heshtja ishte më e ëmbël se fjala, duke u kredhur në biseda të pazëshme, u futa ngrohtësisht e syhapur në pallatin e ëndrrave. Nisa të dialogoja, se asgjë nga kjo botë e çuditshme s’të bën të qeshësh nga thellësia e zemrës. Kjo ma bën shpirtin të molisur, sepse është një botë që të shpërblen me grushta, ngaqë peshorja e drejtësisë zhbalancohet. Asgjë më s’ka vlerë tani. A nuk është krim të veprohet kësisoj? Të mos e lejosh njeriun ta shijojë jetën sipas ëndrrës së vet, të ketë të drejtë të dojë atë që ka dëshirë, të jetë me atë lidhje, që kanë krijuar ëndrrat e përbashkëta?
Përse verbohet fati kështu? Përse na qëlloi ne të jemi të fajësuarit e dashurisë? Ne mbetëm me pranga. Duke na përçarë zemrat me dhunë, na bënë që secili prej nesh, të jetë me njerëz të padashur. Na bënë të jemi të revoltuar ndaj jetës, ndaj dashurisë, ngase lozin lëmshi i mendimeve në kokë ngatërrohet, duke hamendësuar: “Ajo nuk më deshi, prandaj hyri në mes i treti, ose…ose , ose…ose”.
Ekzistojnë plot paragjykime, plot hipoteza, plot gjëra, që gjatë jetës mbeten enigmatike prej shkaqesh dhe pasojash të ndryshme, duke mbetur qindra varfanjakë pa shtëpi, pa bukë, pa motiv, rrugëve, me shpresat për një të ardhme më të mirë. Në anën tjetër, dy të dashuruar: njëri në veri, tjetri në skaj të jugut, me ëndrra dhe dashuri të parealizuara. Të tjerët, duke u kënaqur me krimet dhe veprimet e pamenduara, që kanë vepruar në kurrizin e dikujt tjetër, pa e ndjerë veten, pa e pozicionuar asnjëherë veten, se si do të ishin ndjerë ata në histori të tilla, por çka do që të ndodhë, jeta duhet të jetohet mes gjithë këtij mishmashi. Sepse edhe trëndafilat janë të bukur, kanë erëmim tmerrësisht të këndshëm, të përmallshëm, por edhe ata janë të shtrënguar të lulëzojnë mes gjembash.

Dy fjalë përcjellëse për librin dhe autoren

Prozat e këtij libri të parë të prozatores së re, Ajnure Nurishi, nuk kanë pretendimin të habisin askënd. Vetë autorja është aq modeste, sa e ka ruajtur për vete habinë, duke e kthyer vështrimin tërësisht së brendshmi.
Diku, dikur, kam lexuar se pyjet, shkurret, formacionet bimore në përgjithësi, janë tepër të ndjeshme, saqë mjafton sëllitja e një tehu sëpate apo kose, për t’ia përcjellë gjithë valën e drithërimës krejt drurëve të pyllit, ose respektivisht, krejt bimëve të livadhit. Më vështrimin e kthyer së brendshmi, fundekreje në intimë, Ajnure Nurishi kundron, ndijon dhe na përcjell përmes këtyre prozave të shkurtra lirike gjithë drithërimën e një shpirti dhe psikike të tejngarkuar me mitet e dhimbjes, siç janë humbjet e mprehta dhe disfatat personale.
Prozat kanë një strukturë përsiatjeje të drejtpërdrejtë lirike, shpesh të njëjtësuar me monologun. Adresati që e ushqen përshkënditjen e dhimbjes dhe mbresës së kësaj dhimbe, jehon i gjallë në kujtesë, bëhet lëndë e vazhdueshme e një narracioni intim, të përafërt me shfrimet lirike nëpër ditare apo kuazi-epistolarë të tipit “letra të padërguara”.
Asnjë përpjekje nuk kemi në këto proza për ndonjë zgjerim tematike, bie fjala, shoqërore. Zëri i autores është derdhur në një pentagram që ajo e njeh mirë, që i përshtatet dhe i shkon. Janë vuajtjet e fermentuara të humbjes së nënës, të dashurisë së parë, që e ngjyrosin tragjikisht shijen e të jetuarit. Shpeshherë, refleksionet dhe përsiatjet marrin një timbër elegjiak, pa iu shmangur njëfarë patetike, sikundër është i pashmangshëm ballafaqimi me zhgënjimet e para, disfatat dhe angështinë e perspektivës. Por e gjitha sa thamë ka të bëjë me koordinatat psikologjike të këtyre prozave.
Në kuptimin e mirëfilltë letrar, ia vlen të theksohet në këto proza përpjekja për një origjinalitet, fokusim miniaturesk të lëndës, sipas një procedimi që është karakteristik për prozën poetike. Shpesh struktura grafike, tensioni i fjalive, përsëritjet dhe rimarrjet – pasazhe të tëra – krijojnë përshtypjen e poemave në prozë.
Ne nuk e dimë se si do të jetë evolucioni i mëtejshëm i shkrimit intim të autores së re.
E rëndësishme është se nota e saj është krejtësisht e besueshme, intonacioni është thellësisht individual, çka do të thotë, se po lind një zë autentik, që bazë ka përvojën e vet të përjetimit. Nëse narrativa e Ajnure Nurishit i kapërcen disa dobësi formale, siç janë krijimi i një skeleti dhe shtrati rrëfimor, atëherë në njësitë e këtyre prozave kemi qysh tani të paragarantuar disa elemente shumë të çmuara – penelatat lirike, etydin, atmosferën e heroit lirik dhe përsiatjen, të cilat janë karakteristikat e një shqise letrare, që orientohet me instinkt. Dhe instinkti artistik gjithmonë i ka paraprirë veprës origjinale, siç do ta ndeshni edhe në këto proza debutuese, ku gjithmonë një “Unë” i futur në krizë, përjeton intensivisht dhe projektohet tek një “Ti” shpërfillës
Agron TUFA
Tiranë, 19 shtator 2009

PËRMBAJTJA

1.DASHURI PA DASHURI....................... 6
2.HUMBJA............................................... 9
3.IDIOT I DASHUR!................................. 15
4.ËNDËRR DASHURIE........................... 20
5.NDARJA............................................... 24
6.ISH TË DASHURIT............................... 27
7.SERENATË DASHURIE....................... 33
8.E DUA.................................................. 36
9.ILUZION............................................... 39
10.TË TJERËT......................................... 42
11.PËR MUA DHE PËR TY...................... 46
12.RROTAT E JETËS.............................. 50


Ajnure NURISHI
TRISHTIM I HIRTË

Boton
MLN “Ditët e Naimit”
Drejtor: Shaip EMËRLLAHU


U shtyp më vitin 2009,
në shtypshkronjën “Luma”, Tetovë


CIP - Katalogizimi në publikim Biblioteka popullore
dhe universitare “Sv. Kliment Ohridski”, Shkup

821.18(497).7)-32

NURISHI, Ajnure
Trishtim i hirtë: proza lirike / Ajnure Nurishi. - Tetovë: Ditët e Naimit, 2009. - 60 fq. : ilustr. : 18 cm

Du fjalë përcjellëse për librin dhe autoren / Agron Tufa: fq.
55-57

ISBN 978-608-65084-0-1
1. Agron Tufa, autor i pasthënies
COBISS.MK-ID 79877386

  © Blogger template 'TotuliPink' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP